Baca, kuzine sobaların en önemli yapı taşıdır. Baca; şömine, soba gibi kuru yakıtla çalışan ısıtma araçlarında duman tahliyesini sağlarken aynı zamanda ısıtma verimini de doğrudan etkilemektedir. İdeal baca yalnızca dumanı tahliye etmekle kalmaz aynı zamanda yakıt tüketimini azaltır, hava kalitesini korur, yanma süresini etkiler. Baca sobanın kalbi olmakla birlikte basit bir matematiğe sahiptir. Bacanın kısa olması veya gerekenden uzun olması sakıncalı olup sobada tütmeye, karbon monoksit zehirlenmesine, şömine camlarında kararmaya yol açabilir.

Bacanın İşlevi Nedir?

Bacanın asıl amacı soba ve şöminelerde yanma esnasında oluşan duman ve yanma gazlarının tahliyesini sağlamaktır. Bacanın verimli çalışabilmesi için en önemli faktör çekiş gücüdür. Baca doğru tasarlanmamışsa, duman geri tepebilir, akışı zayıflar sonuç olarak soba verimsiz çalışabilmektedir. Sıcak ile soğuk hava akışı arasında ki yoğunluk farkı sayesinde baca çekişi oluşmaktadır. Yakıtın yanması sonucu sıcak hava akışı oluşmakta ve yükselerek bacadan dışarı çıkmaktadır alttan yeni hava girişi oluştukça da yanma devam eder. Bacalar aynı zamanda yanma sonucu dışarıya hava akışı sağladığından iç mekan boruları üzerinden ortamın ısısını da arttırmaktadır.

İdeal Baca Nasıl Olmalı?

Baca yüksekliği 3 ila 6 metre arasında olmalıdır. Bacanın kısa olması çekişin yetersiz olmasını sağlarken uzun olması da çekişin fazla olmasını sağlar ancak yakıtın verimsiz kullanımını sağlar.  Baca çıkışı baca çapıyla uyumlu olmalıdır genellikle 13 cm çapında boru tercih edilmektedir. Bacalarda genellikle paslanmaz çelik malzeme kullanımı tercih edilmektedir.

Bacanın Konumu Nasıl Olmalıdır ?

Baca dik ve düz olmalıdır. Dirseğin fazla olması veya yatay geçiş uzunluğunun fazla olması hava akışını engeller ve çekiş düşer. Bacanın çatıdan çıkan kısmı çatının uç noktasından en az 65 cm yukarıda olmalıdır aksi durumda rüzgar dumanı geri iter .

Baca Şapkası ve Rüzgar Gülü Önemi

Bacanın uç noktasına baca şapkası veya rüzgar gülü yerleştirilmelidir bu rüzgardan etkilenmemesine ve dumanın geri tepmemesine sebep olacaktır. Baca şapkası ve rüzgar gülü verimi bölgeye göre değişkenlik göstermekte olup rüzgar yönü etkilemektedir. Bölgede genel kullanıma bağlı tercih edebilirsiniz. Bu iki ürün hem rüzgarın dumanı geri tepmesini hem de kar, yağmur gibi durumlardan bacanın korunmasını sağlayacaktır.

Baca Temizliği Nasıl Yapılmalı?

Bacanın verimli kullanıma devam edilebilmesi için düzenli temizlik ve bakım gerekmektedir. Bacanın içi zamanla gelen duman ve isten daralarak çekişi düşürmektedir. Baca fırçası ile iç yüzeydeki kurumlar temizlenmelidir. Yakıt seçimi bu aşamada oldukça etkilidir. Fazla is üreten yakıtlar - örneğin yaş odun gibi  tercih edilmemelidir. Yılda en az bir kez olmak üzere özellikle kış mevsimine giriş yaparken baca mutlaka düzenli olarak temizlenmelidir.

Sobanın Zift (Siyah sıvı) oluşturması

İdeal baca taştan yapılan bacalar olup çatının uç noktasını en az 65 cm geçmelidir. Boru ile dış kısma baca oluşturduğumuzda yakıtın yanmasıyla borulardan duman sıcak hava taşımaktadır. Bu sıcak hava Borunun dış kısmına dışarıdan gelen soğuk havayla çakışarak sıcak-soğuk çatışmasına yol açmakta ve terlemeye neden olmaktadır bacadan terlemeyle akan sıvı sobaya inince boya ile birleşerek zift (siyah sıvı) oluşturmaktadır. Bunu önlemek adına bacanızı taş yünü ile sarabilirsiniz. Ev içinde olan dirseğe yükselti verebilirsiniz . En etkili çözüm olarak da dış kısma özel dirsek alabilirsiniz sıvı dirseğin alt kısmında delikli kısımdan dışarı akar ve sobada terleme olmaz.

İdeal baca sobanın önemli bir yapı taşı olup aynı zamanda güvenliğimizi sağlayan en önemli etkendir. Doğru kurulmuş bir baca sobanın sorunsuz yanmasını sağlarken bütün fonksiyonlardan maksimum verim almamızı sağlamaktadır. Doğru baca sadece ısınma değil hem yakıt tasarrufu hem de güvenliğimizi sağlar. İdeal baca aslında kuzine sobamızın tüm fonksiyonlarından yararlanmamızı sağlayan en önemli araçtır.